Zonder titel / Erna Sassen ; met beeld van Martijn van der Linden

Dat Zonder titel vaak de naam (of eigenlijk geen naam) van een kunstwerk is, mocht ik net nog even extra ervaren toe ik op Zonder titel in onze catalogus zocht, er even niet aan denkend dat de collectie van de kunstuitleen ook in de catalogus zit. Resultaten: 65 materialen met de titel Zonder titel. Het boek Zonder titel van Erna Sassen vind ik ook een kunstwerk, alleen niet om boven de bank te hangen. De illustraties uit het boek door Martijn van der Linden dan weer wel. Of je kan ze natuurlijk ook ergens op je lichaam laten tatoeëren 🙂

Allerergste

De 15-jarige Joshua gaat niet lekker op school en moet van HAVO naar VMBO. Zijn ouders zijn gescheiden, zijn moeder en zus zijn ergens anders gaan wonen en zijn vader drinkt te veel. Verder is Joshua sociaal onhandig en hypersensitief. Maar het allerergste: hij mist zijn enige vriend(in) Zivan verschrikkelijk. Tegen haar wil is ze met haar ouders mee terug geëmigreerd naar het land dat ze ooit ontvlucht zijn: Irak.

VMBO

Op school heeft hij geen enkele aansluiting bij zijn luidruchtige en ongedisciplineerde VMBO-klasgenoten, en nog het minst met het agressievige clubje rond Sergio. Joshua kan fantastisch tekenen en is daar altijd mee bezig. Als Sergio op een dag zijn tekenschrift van hem afpakt en meeneemt, verwacht Joshua dan ook het ergste: spot, en dat tekenschrift zal hij ook niet terug krijgen.

Lastige vliegen

Tot zijn grote verrassing krijgt hij het wel terug, en is Sergio zowaar bijzonder geïnteresseerd in Josua’s tekeningen: hij wil zelfs een tattoo van een van de tekeningen. Vanaf dat moment komt Joshua niet meer van Sergio af, hoewel hij helemaal niet op hem zit te wachten. Ook Segio’s kickboksvriend Dylan krijgt hij erbij cadeau: nog erger. Maar langzaam dringt het tot Joshua door dat die twee misschien de kwaadste niet zijn en dat ze ook de nodige ellendige hebben meegemaakt. Gelukkig laten Sergio en Dylan zich, net als een stel lastige vliegen, niet makkelijk verjagen en zijn zij zelfs degene die Joshua door een heel moeilijke periode weten te slepen.

Levensecht

Zonder titel is geschreven vanuit het hoofd van Joshua. Zijn (puper)gedachtes zijn wanhopig, ontroerend maar vaak ook supergrappig. Ook Sergio en Dylan zijn heel goed neergezet. In het verleden heb ik heel veel boekenshows gegeven en klassenbezoeken gedaan bij/met VMBO-klassen en ze bestaan echt: zowel de Sergio’s en de Dylans als de Joshua’s ben ik toen tegengekomen. Wat knap om ze zo levensecht neer te zetten. Ik wens ze van harte toe dat ze elkaar gaan lastigvallen en vrienden worden.

Schetsboek

Zivan is de grote afwezige en we komen haar vooral tegen in de illustraties die Joshua (eh, Martijn van der Linden) continu aan het maken is: Zivan op allerlei manieren, van allerlei kanten, Zivan als geitje, Zivan met geitje, Zivans naam op vele manieren. Maar ook: blote vrouwen, konijntjes, een klein meisje in de kickboksschool, gekke tekeningetjes en heel veel wolven (Joshua’s alter ego dier). Het lijkt net of we niet alleen in Joshua’s hoofd zitten, maar ook in zijn schetsboek. Het maakt het geheel nog mooier en ‘echter’ voelen.

Mocht het nog niet duidelijk zijn: ik ben echt heel enthousiast! Ik ben een slome lezer, maar dit boek was gewoon te snel uit: ik had niet doorgehad hoe hard ik ging. Dikke aanrader voor jongeren vanaf ca. 14 jaar op alle niveaus: van VMBO tot VWO.

Aanvullingen: Nienke van Hichtum – prijs 2021, Genomineerd Woutertje Pieterse Prijs 2022, Leestip van de Jonge Jury 2022 en Genomineerd Beste Boek voor Jongeren 2022