De dag dat ik mijn naam veranderde / Bibi Dumon Tak

Bibi Dumon Tak is vooral bekend van haar waargebeurde dierenverhalen voor kinderen: van koeien tot bijzondere beesten, van haar werk op de dierenambulance tot gedichten over hoefdieren. Ook zijn er de beroemde dieren waar zij over geschreven heeft zoals de beer Soldaat Wojtek, het Kinderboekenweekgeschenk 2006 over Laika en andere beroemde dieren. En voor volwassenen Oorlogsdieren : over boodschappers, bommendragers en troosthonden. Voor jongeren schreef ze de verhalen op van jongeren die op het criminele pad en in de bak waren geraakt: Rotjongens en Latino King. En voor volwassen schreef ze het schokkende en verdrietige waargebeurde verhaal Wolfskwint : de geschiedenis van een gestoord gezin. Aan dit boek moest ik geregeld terug denken bij Bibi Dumon Taks nieuwste boek De dag dat ik mijn naam veranderde, een boek dat helaas Bibi’s eigen verhaal is.

Toen ik een tijdje geleden een artikel in de Volkskrant las over dit boek, hield ik het al bijna niet droog: wat een verdriet! Na de dood van Bibi’s zusje heeft de ex-man van zusje er alles aan gedaan om hun kinderen bij Bibi en haar moeder weg te houden. En dat is hem helemaal gelukt: behalve hun zusje en dochter verloren ze daardoor ook hun neefjes en kleinkinderen.

Bibi beschrijft in dit boek haar jeugd, het knokken van haar dove zusje om naar een normale school te kunnen, het huwelijk van haar zusje met de man in kwestie, het ziekbed van haar zusje (kanker), en wat er allemaal na haar dood gebeurde. Het verhaal is niet chronologisch, maar springt heen en weer in de tijd. De ex-man van haar zus wordt steevast omschreven als ‘de man wiens naam ik niet zal noemen’, gevolgd door iedere keer weer een andere vervloeking. Sommige zijn onaangenaam, sommige zijn afschuwelijk, sommige lijken bijna een Bijbelse straf, maar altijd zijn ze om te gniffelen ‘- moge zijn ziel voor eeuwig zweven tussen een wolk dansmugjes boven de zwavelgrotten van Transsylvanië.’ De verwensingen geven wat lucht aan het verhaal, en zijn nog een goed idee ook: ben je heel erg kwaad op iemand? Leef je uit op creatieve vervloekingen.

Wat ontzettend knap om zo’n verdrietig, ellendig verhaal op te schrijven en er zo’n goed boek van te maken. Het was zeker geen tranentrekker (al heb ik een keer een traantje moeten plengen). Het is een boek over onrecht, machteloze woede, verlies, maar ook liefde, mooie momenten, vergeving en hoop. En ik denk dat iedereen die dit boek leest heel erg met Bibi mee hoopt.