De naam van mijn vader / Rindert Kromhout

Na Een Mann en En ik was zijn held is dit het afsluitende deel van de trilogie van Rindert Kromhout over Klaus Mann, zoon van de beroemde Duitse schrijver Thomas Mann. Zodra ik in dit derde deel begon, had ik meteen een gevoel van: ‘Ja, ik ben er weer!’

Achtergrond

In het eerst deel schrijft de jongvolwassen Klaus een lange, gefrustreerde brief naar zijn vader omdat hij zich niet door hem geaccepteerd voelt. Op de achtergrond is Hitler zijn opkomst aan het maken en het nazisme groeiende. In het tweede deel zijn de nazi’s dusdanig machtig aan het worden dat Klaus Duitsland ontvlucht. Vanuit Amsterdam en Parijs richt hij een antinazistisch literair tijdschrift op waar vele prominente bannelingen bijdrages voor leveren. Het liefst zou hij een artikel van zijn vader in het blad willen, maar die is (nog) niet bereid zich uit te spreken tegen de Duitse machthebbers.

Amerika

In De naam van mijn vader heeft Klaus, die uiteindelijk met de hele familie een nieuw leven is begonnen in Amerika, zich aangemeld bij het Amerikaanse leger als persofficier. Zodra de oorlog voorbij is reist hij met een de Amerikaanse soldaat John van Italië naar München om verslag te doen van de situatie daar. Klaus kijkt er erg naar uit om München, de stad waar hij is opgegroeid, weer te zien. Onderweg vertelt hij John wat hij in de afgelopen jaren in Amerika allemaal heeft meegemaakt.

Schaduw

Rindert Kromhout heeft Klaus Mann uit de schaduw van zijn vader gehaald en op een prachtige manier in de schijnwerpers gezet. Klaus worstelde met die schaduw en de populariteit van zijn vader, maar uiteraard ook met het verschrikkelijke gebeuren in zijn land. Dat Klaus op mannen viel, iets wat niet geaccepteerd werd in die tijd, maakte zijn leven ook niet makkelijker. Wanhoop en somberheid deden hem geregeld grijpen naar overmatig gebruik van drank, drugs en betaalde seks. Rindert Kromhout heeft deze trilogie zo invoelend geschreven dat je bijna als een vriend meeleeft met Klaus.

Vergelijkingen

Regelmatig doet de beschreven opkomst van het nazisme ook denken aan de opkomst van populistische, extreemrechtse partijen nu in verschillende landen, waaronder Nederland. Het sluimert en is misschien wel dichterbij dan we denken. Dit is wel iets dat tijdens het lezen bij je blijft en je erover na doet denken. Ook homohaat is momenteel helaas bijzonder actueel. Dat je vergelijkingen trekt tussen heden en verleden versterkt Rindert Kromhout hier en daar nog wat aan, zoals wanneer hij de Amerikaanse soldaat John laat zeggen dat Amerika nooit voor een dictator zal kiezen. Toen het boek uitkwam was Trump nog president.

Ook van dit derde deel heb ik genoten. Voor wie ook gegrepen is door deze prachtige trilogie: lees vooral ook Rindert Kromhout’s trilogie over de Bloomsburygroep (Soldaten huilen niet, April is de wreedste maand [later uitgegeven als Anders dan wij] en Vertel me wie wij waren).

De naam van mijn vader was genomineerd voor de Woutertje Pieterse Prijs 2021 en is geschikt voor jongeren vanaf ca. 15 jaar en volwassenen.