Bizar / Sjoerd Kuyper

Bizar las ik van de zomer al. Ik twijfelde of ik het aan mijn 12-jarige dochter zou geven. Zou ze het leuk vinden? Zou het wat voor haar zijn? Of zou ze het een beetje raar en/of onbegrijpelijk vinden en er in vastlopen? Omdat ik een beetje bang was voor het laatste (normaal helemaal niet erg: gewoon stoppen en lekker een ander boek gaan lezen, maar bij deze zou ik het toch een beetje jammer vinden) en omdat ik dacht dat het wel zou aanspreken als ik het zou voorlezen en omdat ik het bij dit boek ook helemaal geen straf vond om het nog een keer te lezen, heb ik het dus ook nog voorgelezen.

Eerst Bizar volgens mijn dochter:

Bizar is een boek dat zich afspeelt op een Waddeneiland: de normale vakantiebestemming van de moeders van Sallie Mo, Dylan, Beitel en Donnie. Hun ouders zijn al lang niet meer bij elkaar en hun vaders waren vrienden met elkaar, daardoor kennen de moeders elkaar. Elk jaar gaan ze twee weken naar het eiland en dan moeten hun kinderen altijd mee. Sallie Mo houdt heel erg van lezen, alleen van haar psychiater mag ze niet meer lezen. Sallie Mo moet gaan leven. De hele vakantie mag ze niks lezen, maar ze mag wel schrijven. Ze schrijft een boek over haar vakantie. Ze wil in dat verhaal Dylan (haar grote liefde) veroveren, alleen gaat niet alles volgens plan. Als ze Dylan achtervolgt ontdekt hij een meisje dat, samen met haar broertjes, in een bunker woont. Ze is gevlucht omdat ze haar vader een dief vindt: hij is een bankier en verdient zijn geld volgens haar ten koste van anderen. Op een dag wordt Sallie Mo betrapt op het achtervolgen van Dylan en komen Beitel en Donnie er ook nog eens bij. Met zijn allen willen ze een kinderrevolutie waarbij kinderen de macht overnemen en de wereld gaan besturen. Alleen dat plan gaat helemaal fout. Bizar is een heel mooi boek dat best echt gebeurd zou kunnen zijn. Ook is het vaak grappig en spannend en je wilt niet stoppen met lezen.

Oude ziel

Terug naar mij: Sallie Mo heeft een oude ziel, volgens haarzelf. Volgens mij ook. Ik denk dat menig volwassene Sjoerd Kuyper duidelijk hoort doorklinken in de stem van Sallie Mo. Dat geeft helemaal niet, want Sjoerd Kuyper heeft een hele mooie stem. Het boek zit dan ook vol met prachtige zinnen, gedachtes, over het leven, over allerlei maatschappelijke problemen. Zinnen om te proeven, en om over na te denken. Ik las het dan ook graag nog een keer. Maar Sallie Mo vertelt ook over het schrijverschap: hoe maak je een goed verhaal? Wat schrap je? Wie schrap je? Zo twijfelt ze bijvoorbeeld of ze van de (tweeling)broertjes van het weggelopen meisje één persoon moet maken: ze zijn toch inwisselbaar, lijken op elkaar en gedragen zich hetzelfde. En mag je liegen in een boek? Sallie Mo vindt van wel, maar belooft in den beginne altijd te zullen vermelden wanneer iets niet waar was en doet dat inderdaad ook braaf. Tot op een gegeven moment alles gierend uit de klauw begint te lopen en je je afvraagt: kunnen we Sallie Mo nog wel vertrouwen of verzint ze de boel bij elkaar?

Een beetje normaal

Wat een knallend boek, met – behalve de prachtige zinnen en gedachtes – ook egoïstische moeders op mannenjacht, een weggelopen meisje met een geweer dat haar broertjes tegen hun zin heeft meegenomen, een eiland in de ban van diefstallen, een eilandjournalist die eindelijk een interessant verhaal heeft ontdekt, een jongen die zich ontpopt tot iets heel akeligs, en de bijzondere band die Sallie Mo met haar opa had. ‘Vind jij dat Sallie Mo een oude ziel heeft?’, vroeg ik aan mijn dochter. ‘Nee’. Ze vindt Sallie Mo heel normaal, ‘voor iemand uit een boek’. ‘En als ze echt zou bestaan?’. ‘Een beetje normaal’. Wellicht dat alleen oude zielen de oude ziel van Sallie Mo zien. Misschien maar goed ook: ik weet niet of kinderen graag de stem van een oudere man horen doorklinken in een 13-jarig meisje.

Lees (voor)!

Is het een boek voor kinderen vanaf 12 jaar? Ja, zeker als de kinderen lijken op Sallie Mo: kinderen die zeer graag en veel lezen en geen moeite hebben met moeilijke boeken (Sallie Mo’s lievelingsboek is Hamlet). Voor degenen die geen enorme lezers zijn, is het een absolute aanrader om voor te lezen! Lees het thuis voor, lees het in de klas voor. Het is een prachtig boek en zal zoveel stof tot gesprekken geven.