Pardalita / Joana Estrela ; vertaald [uit het Portugees] door Finne Anthonissen

De 16-jarige Raquel woont bij haar moeder, heeft twee goeie vrienden op school met wie ze veel samen doet en heeft een vriendje. Maar zodra Pardalita langs ‘fladdert’ in haar leven denkt ze alleen nog maar aan Pardalita en verzuimt zelfs de berichtjes van haar vriendje Miguel te beantwoorden en ontwijkt hem op school.

Als Miguel het uitmaakt, vindt ze dat terecht, maar voelt zich wel heel rot. En verward: ‘Wat als ik het ben?’ Het grootste deel van dit boek is in stripvorm, maar er zijn ook illustraties die een of twee pagina’s beslaan, en pagina’s met alleen maar tekst. Soms lijkt het een gedicht, zoals ‘Wat als ik het ben?’: over haar twijfels, of ze de enige is. Genoemd wordt niet wat ‘het’ dan eigenlijk is, maar het lijkt me duidelijk. ‘Die actrice. In Amerika. – Het kwam zelfs op de cover van een magazine – toen ze zei dat ze het was – Eén letter, in een rijtje letters.’

Het verhaal kabbelt, het heeft wat dagboekachtigs. Zo kijken we in het hoofd van een lieve, rustige puber in verwarring. Soms met terugblikken op haar jeugd, waardoor we haar iets beter leren kennen. Sommige dingen lijken op zich te staan (de ‘compleet gestoorde’ kat die is aan komen lopen), andere dingen komen juist terug. Als ze bijvoorbeeld de les Engels onregelmatige werkwoorden (het verhaal speelt in Portugal) heeft gemist, krijgt Raquel een schema om de werkwoorden te leren. Die staan daarna vaak in of onder een stukje dagboekachtige tekst: over haar beste vriendin met wie ze nooit uitgepraat raakt (‘Speak Spoke Spoken’), slaapproblemen (‘Wake Woke Woken’), Miguel die het heeft uitgemaakt (‘Hurt, Hurt, Hurt’).

De illustraties in Pardalita zijn zwart/wit en redelijk eenvoudig, en toch zitten er behoorlijk wat details in. En soms zijn het alleen maar lijnen die een beweging verbeelden. Gevoelens zijn goed van de illustraties af te lezen. De ontknoping tussen Raquel en Pardalita is volledig getekend in illustratie’s die twee pagina’s beslaan. Ze zitten samen op een steiger aan het water en alleen de details veranderen, alleen Raquel en Pardalita. En toch wordt er heel veel verteld.

Het lettertype oogt een beetje handgeschreven. De hele opmaak is heel rustig en fijn voor het oog. Soms wordt er in mooie poëtische zinnen gedacht of gesproken. Zinnen om opnieuw te lezen en even over na te denken. En kleine interessante weetjes. ‘(Fred zei eens: de jacaranda is een van de weinige bomen die in alle talen hetzelfde heet. De jacaranda is universeel, die hoef je niet te vertalen.)

Pardalita is dubbel bekroond met een Zilveren Penseel in de categorie Geïllustreerde Jeugdboeken en een Zilveren Griffel in de categorie Twaalf tot Vijftien jaar. Bibliotheken hebben het aangeboden gekregen als D-strip (vanaf 15 jaar). In een grote boekhandel zag ik Pardalita bij de Young Adult. Zelf kom ik er niet over uit welke leeftijd erop te plakken. Ik denk toch vrij ruim: voor jongeren van 12 tot 18 die een poëtische graphic novel kunnen waarderen. Ik zou het dan ook niet tussen de strips plaatsen. Als ik bij wat bibliotheken kijk, zie ik dat een deel het ook niet bij strips heeft geplaatst, en een deel bij 12+ in plaats van 15+, eentje bij volwassen romans, eentje bij 8-12 jaar strips (maar dat laatste lijkt me een foutje). Volgens de prachtige site Queerboeken.nl is Pardalita ‘poëtisch, literair maar tegelijkertijd ook heel toegankelijk.’ Ik denk dat dat het zo mooi maakt, én ervoor zorgt dat het wat lastig te plaatsen is.