Kleine aap / Mies van Hout

Kleine aap is verkozen tot Prentenboek van het Jaar 2026! Voor deze prijs gaat het het liefst om een boek waar iedereen blij van wordt, goed voor te lezen voor groepen, helemaal mooi als het geschikt is voor peuters én kleuters, liefst Nederlandse makers (zodat ze zoveel mogelijk kunnen optreden tijdens de Nationale Voorleesdagen), in harmonie met de andere boeken in de Prentenboek Top Tien qua diversiteit, onderwerpen, leeftijden, makers, uitgevers, niet weer een schrijver/illustrator die al vaker een Prentenboek van het Jaar heeft gemaakt. En: van de hoofdpersoon moet een aantrekkelijk vingerpoppetje gemaakt kunnen worden.

Bij verschijnen was Kleine aap er bij mij een beetje doorheen geglipt: kijkend naar de nieuwe prentenboeken ben ik nog het meest gericht op de vraag: Is dit geschikt en leuk om voor te lezen aan mijn publiekje van 0 t/m 3-jarigen? Het antwoord bij Kleine aap was: leuk boek maar nee, te moeilijk. Maar nu is het de hoogste tijd om eens beter te kijken.

Kleine aap, een meisjesaap op een rode step, is heel vroeg op en enorm stuiterig: Ze heeft zó iets leuks, dat moet ze vertellen. Op haar stepje racet ze het grote woud in, op zoek naar dieren om het leuke nieuws aan te vertellen.

Niemand lijkt te luisteren, allemaal beginnen ze over iets anders: haar leuke stepje, of ze gaat verhuizen, dat haar moeder beter op haar moet passen, dat ze te hard gaat… Dat laatste is sowieso wel waar, want ze sjeest steeds zo hard en verbolgen weg, dat de dieren niet eens de kans krijgen haar leuke nieuwtje te horen.

Het stuiteraapje gaat, ondanks waarschuwingen van de andere dieren, steeds harder, maar bots gelukkig uiteindelijk op olifant, die heel lief en geduldig is en het nieuwtje graag wil horen. En Olifant wil het leuke nieuws ook graag met eigen ogen zien: Klim maar op mijn rug, dan breng ik je naar huis. De oplettende kijker ziet de eerdere dieren allemaal uit de bosjes tevoorschijn komen: ze waren dus wel degelijk geïnteresseerd, en gaan allemaal mee.

Het aapje gaat behoorlijk ver van huis en dat zie je aan de variatie van het woud waar ze door heen rijdt: droge vlaktes met cactussen, palmbomen en steeds donkerder en dichter oerwoud. Een sfeervolle achtergrond waar regelmatig allerlei diertjes te ontdekken zijn. En natuurlijk de dieren die kleine aap tegenkomt, heerlijk Mies van Hout-achtig geïllustreerd. Maar kleine aap knalt er steeds uit: met haar donkere, drukke lijfje en steeds wisselende gezichtsuitdrukkingen. Allerschattigst om te zien ook. Dat wordt een leuk vingerpoppetje!

Leuke details op de illustraties zijn er ook: Stokstaartje die graag even op de step had gewild, blijft de kleine aap volgen. En als olifant kleine aap op haar rug naar huis brengt, vergeet aap haar step, maar neemt stokstaartje die mee en geeft meteen een lift aan schildpad, terwijl ze samen met de andere dieren olifant en aap volgen. Verder maakt luipaard, die in de boom ligt, een luie indruk en als laatste: ik zie best wel overeenkomsten tussen de bezorgde uil en het kleine uiltje uit Mama Kwijt (Prentenboek van het Jaar 2012). Maar wellicht zie ik dingen die er niet zijn.

Prentenboeken van Mies van Hout zijn door de jaren heen aardig vaak in de Prentenboek Top Tien gekozen (O, o Octopus met tekst van Elle van Lieshout en Erik van Os 2011, Daar buiten loopt een schaap 2012, Vrolijk 2013, Van 1 tot 10 2020, Brave hond! Stoute kat! met tekst van Bette Westera 2023 en Ga je mij kietelen? 2025) en nu is daar eindelijk het Prentenboek van het Jaar! En is het een waardig en vooral leuk Prentenboek van het Jaar? Zeker! Het is een geweldig verhaal om voor te lezen: het is grappig, vrolijk, herkenbaar, geweldig geïllustreerd, lekker grote prenten om aan een hele groep te laten zien, een aapje (en dus vingerpopje) om in het hart te sluiten, en er valt genoeg met dit boek te doen en te bespreken. Voor peuters vind ik het wat moeilijk, maar er zijn echt maar weinig boeken die zowel voor peuters als kleuters leuk zijn. En dan wordt de keuze wel erg beperkt. Bovendien is er de verdere Prentenboek Top Tien, waar genoeg boeken voor peuters uit te kiezen zijn.