De kaarten van madame Petrova / Marjolijn Hof ; met illustraties van Annette Fienieg

Dit is het vervolg op het prachtige Lepelsnijder dat een paar jaar geleden genomineerd was voor de Woutertje Pieterse Prijs en een (toen nog bestaande) Vlag&Wimpel won. De kaarten van Madame Petrova heeft dit jaar een Zilveren Griffel ontvangen. Volgens mij is het best prima los te lezen, maar ik raad het wel af: lees ze allebei, in goede volgorde. Beide boeken zijn het meer dan waard. En lees dit blog maar niet verder als je Lepelsnijder nog wil lezen: ik zal gaan spoileren.

In Lepelsnijder heeft Janis ontdekt dat hij een tweelingzus (Silke) heeft die met twee nare ooms op een landgoed woont. En dat ze als jonge kinderen zijn gescheiden vanwege een duistere toekomstvoorspelling door waarzegster madame Petrova. Samen lopen Janis en Silke weg, hun ooms in de waan latend dat ze verdronken zijn. Ze trekken stiekem door de bossen, terwijl Silke tegen wil en dank konijnenvallen zet en de gevangen konijnen vilt en klaar maakt voor het eten. Janis is er te teerhartig voor. Het toekomstplan van Janis is de bergen in trekken, een hutje vinden en daar gaan wonen en van daaruit lepels snijden en meubels maken om te verkopen. Silke hoopt juist uit te kunnen terugkeren naar landgoed Holderstate. Maar dan wel zonder de akelige ooms.

Silke blijft doodsbang voor de vloek van madame Petrova. Volgens Janis is het oplichterij en onzin. Als ze zijn lepels proberen te verkopen op een markt, stuiten ze op hand- en kaartlezer Loore. Silke wil heel graag meer weten van kaartlezen: hoe werkt het precies? En Loore neemt haar in de leer. Silke krijgt kost en inwoning in de sjofele huifkar waarmee Loore rondtrekt. En Janis, die het eigenlijk helemaal niet ziet zitten, wordt gedoogd en heeft verder niet veel keus (behalve zijn zus achterlaten, wat hij niet doet) en kan ook aanschuiven.

Loore woont met Ranno, die geld verdient met zijn dansende beer Trine. Terwijl Silke ingezet wordt als knappe, jonge, nieuwe kaartlezer, gaat Janis met de pet rond bij Ranno en de dansende beer en kan hij op andere momenten lepels snijden voor verkoop. Ranno en Janis kunnen het algauw erg goed met elkaar vinden, maar Silke krijgt steeds meer twijfels over Loore: ze krijgen dit alles niet voor niets, maar blijken flinke schulden op te bouwen bij Loore. Is het niet gewoon uitbuiting? Hoe komen ze weg? En hoe krijgt ze Janis mee die inmiddels dikke maatjes is met Ranno?

In mijn blog over Lepelsnijder zie ik dat ik niets over de illustraties van Annette Fienieg heb gezegd. Daarom maar even van beide boeken: de kaftillustraties zijn beide erg mooi, in warme bruin-, groen- en geeltinten en staan al helemaal mooi naast elkaar. Waar Janis op de eerste kaft nog alleen met zijn ezel en hond is, loopt hij op de tweede kaft samen met zijn zus door het bos. In het bos, dat doorloopt op de achterkant van het boek, zijn verschillende wilde dieren te zien. Minder gevaarlijk is het wel: op de eerste kaft balanceert Janis op een smalle brug hoog boven een rivier. Ik heb Lepelsnijder niet hier om in te kijken, maar in De kaarten van madame Petrova begint ieder hoofdstuk met een kaart uit de set van Loore. Op de schutbladen zijn een aantal kaarten ‘op ware grootte’ afgebeeld. Helaas zit midden over de laatste kaart het NBD Biblion RFID-etiket geplakt. Het zou een erg mooi spel zijn. Het lachende skelet is mijn favoriete kaart.

Ik kom er niet uit of ik dit boek even mooi of misschien zelfs nog mooier vind dan Lepelsnijder. Plaats en tijd zijn in beide boeken niet benoemd. Het speelt ergens in het verleden, op een plek waar in ieder geval bossen en bergen zijn. Beide boeken zijn tijdloze verhalen om helemaal in te verdwijnen, klassiekers in de dop, die van begin tot einde heel erg mooi zijn. De kaarten van Madame Petrova deed me denken aan een van mijn lievelingsboeken van vroeger: De gemene gouvernante (in 1992 opnieuw uitgegeven in het Nederlands als Wolven rond De Wilgenborgh) van Joan Aiken, waarbij twee nichtjes het landgoed van de ouders van de ene ontvluchten nadat de ouders tijdens een reis verongelukt zouden zijn en de akelige gouvernante het landgoed wil overnemen. Ik las het vele malen en kan me voorstellen dat De kaarten van Madame Petrova voor sommige kinderen ook zo’n favoriet kan worden.

Maar zeker niet ieder kind zal dit boek (of Lepelsnijder) pakken, waarbij ik denk aan de kinderen die in de Boomhutten, Mutsen en Losers blijven hangen, of die helemaal niet lezen. Lees deze boeken daarom vooral voor, zodat ook die kinderen heerlijk ondergedompeld kunnen worden in een heel erg mooi avontuur. Vanaf ca. 10 jaar, voorlezen misschien ietsje jonger.