Lennox en de gouden sikkel / Zindzi Zevenbergen, Hedy Tjin, Brian Elstak

“Binnenkort wilde Lennox graag dapper worden. En het liefst zo snel mogelijk. Daar was hij nu wel aan toe. Voor een jongen die nog niet dapper was, zag Lennox er gelukkig wel behoorlijk cool uit.” De eerste zinnen vertellen het al: Lennox is een leuk, grappig, maar bangig mannetje dat in dit verhaal iets dappers gaat (proberen) te doen.

Onzichtbare ziekte

Gelukkig heeft hij zijn bijdehante vriendinnetje Aya om hem bij te staan. De vader van Lennox heeft een “onzichtbare” ziekte. Omdat Lennox erg bang is voor ziekenhuizen en alles wat daarmee te maken heeft, hebben zijn ouders hem er maar heel weinig over verteld. En dat vond Lennox altijd wel prima: hij hoefde die enge dingen niet te weten.

Gouden sikkel

Maar als hij op een avond zijn ouders hoort praten over zijn vaders afspraak van de volgende dag in het ziekenhuis, en dat zijn vader (die een verdrietige indruk maakt) overweegt Lennox mee te nemen maar hem toch nog te bang vindt, begint er een plannetje te borrelen bij Lennox. En als Lennox de volgende dag merkt dat zijn vader zijn geluksketting (de gouden sikkel) is vergeten, wordt het plan definitief: hij gaat zijn vader opzoeken in het ziekenhuis en hem zijn ketting geven.

De weg naar het ziekenhuis

De weg naar het ziekenhuis verloopt alles behalve probleemloos: Lennox wordt lastiggevallen door een enge man, treft een boze tramconducteur omdat hij is vergeten een kaartje te kopen, en – het allerergste – hij verliest de gouden sikkel! Het ziekenhuis is ook nog eens niet makkelijk te vinden: het is piepklein en verscholen achter een veld vol wilde bloemen. Zijn vader is gelukkig heel blij met zijn komst. En eindelijk gaat hij Lennox vertellen over zijn onzichtbare ziekte: sikkelcelziekte. En dan begint het onzichtbare piepkleine ziekenhuis te groeien tot een ziekenhuis van normale proporties.

Sikkelcelziekte

Nou hier is een onderwerp waar niet veel boeken over te vinden zijn, laat staan kinderboeken. Sikkelcelziekte: een ernstige erfelijke aandoening waarbij rode bloedcellen niet rond, maar sikkelvormig zijn en die vooral voorkomt bij mensen van wie de voorouders uit tropische en subtropische landen komen, of uit landen rond de Middellandse Zee. Het boek is in samenwerking gemaakt met Stichting IXL, een organisatie die streeft naar meer bekendheid van sikkelcelziekte. Sikkelcelziekte is niet alleen onzichtbaar, maar ook vrij onbekend. Al worden pasgeboren baby’s bij de hielprik onder andere op sikkelcelziekte getest: hoe eerder behandeling start, des te beter. Ook in Let goed op van Jason Reynolds kwam sikkelcelziekte voorbij, maar daar zat geen uitleg van de ziekte bij zoals wel in Lennox en de gouden sikkel.

In elkaar

Hedy Thin, die dit jaar een Zilveren Penseel kreeg voor Op de rug van Bigi Kayman, verzorgde samen met Brian Elstak (Zilveren Penseel 2018 voor Tori) de illustraties van Lennox en de gouden sikkel door in elkaars illustraties te tekenen, wat een bijzonder combinatie geeft van knalkleurige viltstifttekeningen met fijner werk met fineliner. Bijzonder vind ik ook dat de personen/gezichten iets heel ‘echts’ hebben, met name het guitige koppie van Lennox. Hun samenwerking in dit boek leverde hen ook een Zilveren Penseel op.

Prijzen en shortlists

Wat een bijzonder boek over een bijzonder onderwerp: het is een lief en spannend verhaal over een jongen die dapper wil worden om zijn vader te steunen. Ondertussen leert het ons over een onbekende ziekte, zonder dat het ook maar op een informatief boek lijkt. Dat kennis je wereld vergroot blijkt wel uit het ziekenhuis dat meer en meer gaat groeien als Lennox meer en meer over de ziekte van zijn vader te horen krijgt. En dat met de originele stijl tekeningen op stevig papier, maakt dat dit boek met geen ander te vergelijken is. Het won dan ook niet alleen een Zilveren Penseel, maar ook een Zilveren Griffel 2022, stond op de shortlist voor de Boon literatuurprijs 2022 en staat op de shortlist van de Jenny Smelik-IBBY Prijs.