Gesprekken met vrienden / Sally Rooney ; vertaald [uit het Engels] door Gerda Baardman

Frances en Bobbi zijn twee 21-jarige beste vriendinnen en ex-geliefden. Ze studeren aan dezelfde universiteit en treden als duo op bij poetryslams, waarbij de teksten allemaal van de hand van Francis zijn maar Bobbi de stralende ster is. Bron van vermaak voor deze twee is intelligente filosofische discussies voeren en afgeven op het kapitalisme. Ondertussen worden beiden onderhouden door hun ouders.

Wanneer zij journalist/fotograaf Melissa ontmoeten en Melissa een artikel over hen wil schrijven, gaan Frances en Bobbi met Melissa mee naar haar huis en ontmoeten daar ook Melissa’s man, de acteur Nick. Dit is het begin van een soort vriendschap tussen de vier, waarbij Bobbi flirt met Melissa en Frances een geheime affaire begint met Nick die vooral om seks lijkt te draaien.

Ondertussen wordt er (de titel is niet voor niets Gesprekken met vrienden) wat afgepraat: op de bank, in bed, in de auto, op het strand, in uitgaansgelegenheden, maar ook veel via e-mail, messenger, whatts app en via de telefoon. Eigenlijk bestaat het boek bijna alleen maar uit gesprekken (zonder aanhalingstekens). Wat mij opvalt is dat er zo veel gesproken wordt, maar zo weinig gezegd wordt wat er toe doet. Hoe het met je naasten gaat moet je eigenlijk maar opvangen via de roddels van anderen. En hoe verder je raakt in het boek, hoe meer je ziet dat al deze mensen die doen alsof ze het geweldig voor elkaar hebben allemaal hun problemen hebben.

De relatie van Frances en Nick komt ook niet verder, want wat er toe doet wordt niet gezegd. Nick is duidelijk onzeker over hoe hij met Frances moet omgaan, maar zij kwetst hem liever dan dat ze duidelijkheid geeft. Ik heb me ook het hele boek afgevraagd wie er nu misbruik maakt van wie. Frances zakt mede door deze relatie en de onzekerheid daarover, maar ook door problemen met haar alcoholische vader (die ineens ophoudt haar toelage te betalen), koude relatie met haar moeder, ziekte en ruzie met Bobbi, steeds verder weg. Maar erover praten doet ze niet. Sterker nog: haar vrienden weten er niet of nauwelijks van.

Al met al veel gesprekken, maar nauwelijks echte vriendschap mijns inziens. Maar wellicht heb ik een andere idee over vriendschap. In verschillende recensies lees ik dat dit een typisch boek over millennials is. Of zoals in NRC stond: ‘Maar hoe luchtig het boek ook is, het toont vooral het benauwende universum van de millennials. Dat levert uiteindelijk een tragisch portret op van een groep die niet te benijden valt.‘ Nou geloof ik er al niet zo heel erg in dat verschillende tijdperken een bepaald soort type mens maken. Maar dit zou ook wel heel droevig zijn: ben je een millennial dan ben je niet in staat warme vriendschappen te onderhouden en eerlijk te zijn tegen de mensen die er toe doen in je leven? Ik mag toch hopen van niet.

Al met al vond ik het absoluut een interessant en vermakelijk boek om te lezen. En dankzij monstermuggen die mij op mijn vakantie gemeen te grazen hadden genomen en waar ik wat allergisch op reageerde heb ik tijdens mijn door jeuk slapeloze nachten uitermate vermaakt met Gesprekken met vrienden (al ben ik blij dat het mijn vrienden niet zijn).