The cat who saved books / Sosuke Natsukawa ; Engelse vertaling [uit het Japans] door Louise Heal Kawai

De minderjarige Rintaro woont sinds de dood van zijn ouders bij zijn opa, die een kleine boekwinkel met tweedehands boeken heeft. Rintaro is een in zichzelf gekeerde jongen, die de hele dag lezend kan doorbrengen tussen al die mooie, vooral klassieke werken. Als op een dag zijn opa plotseling overlijdt, gaat Rintaro niet meer naar school. Eenzaam en teruggetrokken brengt hij zijn dagen door in de boekwinkel. Maar dan verschijnt er ineens een kat. Een pratende kat. Een pratende kat die Rintaro om hulp vraagt.

De kat heeft iemand nodig die heel veel van boeken houdt, om boeken te redden van mensen die boeken hebben opgesloten, mishandeld of verraden. Nee zeggen lijkt niet echt een optie: de kat geeft aan bitter teleurgesteld te zijn als Rintaro weigert. En zo gaat Rintaro met de kat mee. De kat komt na de eerste missie nog een paar keer terug. Iedere missie begint met een (steeds weer ander) labyrint dat op magische wijze tussen de kasten verschijnt.

Vanaf zijn tweede missie wordt Rintaro vergezeld door Sayo: een meisje uit zijn klas, en tevens klassenhoofd (als ik het goed vertaal) dat zich om haar eenzame klasgenoot bekommert. Ondertussen is een tante van Rintaro (die hij pas sinds de dood van zijn opa kent) bezig om te regelen dat Rintaro bij haar komt wonen, ver weg van de boekwinkel.

De kat, Tiger the tabby genaamd maar vooral omschreven als ‘the cat‘ , is behoorlijk sarcastisch, maar heeft de beste bedoelingen en is absoluut het leukste personage. De kat deed mij denken aan een andere geweldige en sarcastische, pratende kat: Crenshaw uit Mijn vriend Crenshaw van Katherine Applegate, waarin ook een kat verschijnt aan een (wat jongere) jongen op een heel moeilijk moment in zijn leven.

The cat who saved books heb ik ruim een jaar geleden op mijn 25-jarig jubileumfeest gekregen van mijn bibliotheek. Op de een of andere manier is het boek in een berg verdwenen, en kwam het aan het einde van het jaar, tijdens de donkere dagen -precies op een heel goed moment – tevoorschijn. Ik nam het boek mee in de trein, en op de terugweg had mijn intercity een noodlottige aanrijding met een persoon. Daar stonden we, in de grauwe mist, met een trein vol aangeslagen mensen, omringd door hulpdiensten. Maar in mijn handen had ik een heel mooi boek dat afleiding gaf, en waarvan de kaft licht leek te geven op de momenten dat ik het dicht sloeg om met de mensen om mij heen te praten. ‘Books have tremendous power’, zei Rintaro’s opa vaak tegen Rintaro.

Voor wie in deze duistere tijden een feelgoodboek kan gebruiken, een boek voor boekenliefhebbers (en katten) met veel verwijzingen naar klassieke werken. Is er ook gewoon in de Nederlands: Het verhaal van de kat die boeken wilde redden

Een blik bij de Engelse uitgever vertelt mij dat er een tweede deel komt. Met de titel: The cat who saved the library! Als ik bij de dikke blauwe man kijk (daar kijk ik graag voor verschijningsdata): 10 april 2025 en de Nederlandse vertaling (De kat die een bibliotheek ging redden): nog eerder op 4 februari 2025. Vooral de laatste zin op de pagina van uitgever Picador spreek mij erg aan: ‘Warm, wonderful and wise, The Cat Who Saved the Library is also a powerful lesson never to underestimate the value of great literature, and a reminder always to think for ourselves, no matter what our charismatic leaders might say.’