Dood zijn, is dat voor altijd? : en alle andere vragen van kinderen over de dood / Lies Scaut ; illustraties en vormgeving van Isabelle Geeraerts

Een tijdje geleden stond er op het plankje op kantoor met nieuwe boeken jeugd informatief een wat dik, verzorgd en luxe uitziend boek. De kaft gaf niet direct weg waar het boek over ging. Het kon van alles zijn. Ik dacht ook even aan een dichtbundel. De titel maakte het natuurlijk wel in één keer duidelijk: de dood. Eigenlijk wel fijn dat het er niet zo vanaf straalt: als de kaft overduidelijk rouwverwerking of iets dergelijks schreeuwt, knappen kinderen denk ik al af voordat ze er überhaupt aan begonnen zijn.

Vragen

In de inleiding vertelt Lies Scaut dat ze dit boek heeft gemaakt voor kinderen die iemand hebben verloren of gaan verliezen: omdat kinderen dan vaak vol vragen zitten en ouders en andere volwassenen het soms heel moeilijk vinden om die vragen te beantwoorden. Als kinderen vervolgens geen antwoorden krijgen, gaan ze zelf al fantaserend op zoek naar antwoorden waardoor er verkeerde verhalen kunnen ontstaan en de dood iets heel engs kan worden.

Aandacht

Dit boek is geschreven met behulp van kinderen: het zijn antwoorden op de vragen die kinderen hebben gesteld. Het gaat over praktische zaken: van hoe werkt het lichaam en wat is dood tot wat er allemaal gebeurt met het lichaam en de uitvaart. Ook wordt er veel aandacht besteed aan gevoelens en twijfels van kinderen. Rituelen, verschillen in religies en culturen en rouwverwerking worden behandeld. Een heftig hoofdstuk is Dramatische overlijdens, waarin vragen over zelfmoord, euthanasie en moord worden behandeld.

Helpende boeken

Op iedere pagina staan in de kantlijn tips, extra informatie, geruststellingen of vragen die je aan je ouders zou kunnen stellen. Aan het einde van het boek vind je een lijst met moeilijke woorden en uitgebreide lijst met ‘Helpende’ boeken en websites.

Lost at sea

Het boek is voorzien van veel prachtige illustraties, vooral van planten en dieren. Ieder hoofdstuk begint met een illustratie die twee pagina’s beslaat. De mooiste vind ik die van een katje in een bootje, lost at sea (sorry, in het Engels klinkt het beter) bij het hoofdstuk Hulpverlening en redden, waar het bootje op een woest kolkende zee drijft, bijgelicht door een vuurtoren. Op de achterkant van het boek staat ook weer het katje in het bootje, onder de zin: ‘Een waardevol themaboek voor wanneer je als ouder of leerkracht niet weet wat te zeggen’. Heel mooi: laat een kind niet verdwalen op zee, met zijn of haar moeilijke vragen.

Waardevol

Het boek is van Belgische makelij, waardoor sommige dingen wat anders zijn dan we in Nederland gewend zijn: zo staat er dat als je orgaandonor wilt worden, je je moet registreren op het gemeentehuis. Afgezien hiervan is dit een heel mooi, vriendelijk en inderdaad waardevol boek om kinderen te helpen die te maken hebben met de dood, en om volwassen te helpen om die kinderen te helpen. Zeer geschikt dus voor in bibliotheekcollecties en op scholen.