Het dyslexie boek : hoe ervaren dyslectici taal? / Anne Ligtenberg ; bewerker: Mats Horbach

Wat is dyslexie? Is het dat je langzaam leest en spelfouten maakt, of is dat het gevolg van dyslexie? In dit bijzonder vormgegeven boek proberen de makers duidelijk te maken dat je op allerlei verschillende manieren last kunt hebben van dyslexie. En dat hebben ze gedaan door middel van de vormgeving.

Leesbeleving

Het belangrijkste deel van het boek bevat een korte tekst over leesbeleving, waarbij iedere zin een eigen bladzijde beslaat en op een bijzonder manier gedrukt is (in spiegelbeeld, bijna alle woorden ontbreken, de woorden staan op willekeurige plekken op de bladzijde, de laatste letters vallen uit de zin en nog veel meer). Zelfs uitgesneden letters en deurtje dat open kan kom je tegen. Dit om de vele verschillende manieren waarop dyslexie kan werken weer te geven.

Makers

Aan het eind van het boek staat een interview met de makers, waarvan één dyslectisch, beiden afgestudeerd aan de Desigd Academy Eindhoven. Ze organiseren al jarenlang workshops met dyslectische kinderen en jongeren op scholen en universiteiten. En hierbij hebben ze de verschillende dyslexie-ervaringen verzameld die ze in dit boek proberen te laten zien.

Geen standaard

Tijdens mijn werk in de bibliotheek heb ik ook regelmatig te maken met kinderen met dyslexie of andere leesproblemen. Daarbij valt me ook al jaren op dat er geen standaard iets is wat het beste werkt om deze kinderen te laten lezen (behalve leesplezier uiteraard): bij de één werken de MLP-boeken: makkelijke zinnen, weinig moeilijke woorden en veel wit, de ander moet daar toch echt een meeleescd-tje bij. Sommigen gaan sowieso voor de luisterboeken en sommige doen het best oké met Losers, Boomhutten, Stilton e.d. (weinig tekst, plaatjes, stripjes, grapjes, verschillende lettertypes etc). Dan heb je er die het redden met boeken over hun hobby en sommigen gaan best goed als ze het boek maar heel erg mooi vinden. Interessant om te bedenken dat wellicht hun dyslexieproblemen ook verschillen.

Begrip

Dit boek is in de eerste plaats gemaakt voor deze kinderen, om hun eigen dyslexie te kunnen herkennen, beter te begrijpen, te benoemen en er dus ook beter met anderen over te kunnen praten. En in de tweede plaats voor al die volwassenen om zo’n kind heen die ermee te maken hebben: dus van familie tot docenten en bibliotheekmedewerkers.

Vragen

Zeker de moeite waard om eens door te kijken, bovendien is de vormgeving sowieso erg interessant. Het enige wat ik verwarrend vind: er kwam me zoveel bekend voor in dit boek (zo lees ik ook, dat heb ik ook, dacht ik vaak). Maar ik ben volgens mij echt niet dyslectisch. Mijn leesprobleem (en spel-) komt door ADHD, oftewel concentratieproblemen. Maar de eerste zin (in spiegelbeeld) is ‘Voor het lezen van een tekst hebben we veel concentratie nodig’. Wat mij doet afvragen: vallen concentratieproblemen bij lezen dan onder dyslexie? Wat is het dan precies eigenlijk? En krijgen mensen met ADHD dan niet ten onrechte een dyslexie-verklaring? Of erger: wordt hun ADHD over het hoofd gezien? En is er eigenlijk een soort ADHD-verklaring? Want ook kinderen met ADHD zijn gebaat met extra tijd: voor huiswerk, toetsen e.d. Kortom: een boek dat vragen beantwoordt én oproept.

Ik blogde trouwens al eerder over lezen en ADHD. Als ik het zo terug lees, denk ik dat sommige dingen ook gelden voor dyslexie. Zie:
https://boekmama.nl/over-lezen-en-adhd/