De beroemde bereninvasie van Sicilië / geschreven en geïllustreerd door Dino Buzzati

Heel mooi boekje dat al in 1945 in Italië is uitgegeven, al moet ik toegeven dat ik dat jaartal alleen in recensies tegenkom, niet in het boek zelf. Dino Buzzati schreef en illustreerde het boek. De hoofdstukken beginnen met een zwart-wit illustratie, de andere illustraties zijn in kleur. Hier en daar gaat de vertelling over in dichtvorm.

Het verhaal wordt verteld alsof het waargebeurd is, of op zijn minst een mythe. Een berenvolk dat in de bergen woont valt op een dag de door mensen bewoonde stad aan om het berenkind Tonio, zoon van de berenkoning Leonzio te zoeken. Tonio werd jaren daarvoor door jagers ontvoerd. De koningszoon wordt gevonden en de beren blijven samen met de mensen in de stad wonen met Leonzio als koning. Ondertussen borrelt er van alles: is Professor De Ambrosiis (die met zijn toverstokje beertje Tonio het leven heeft gered) te vertrouwen, wie zit er achter de zuipfestijnen en het gokhuis waar allerlei beren te vinden zijn en wat is vertrouweling van de koning Beer Salpeter achter de rug van de koning aan het bekokstoven? Wanneer de stad wordt aangevallen door een reuzenslang, redt Koning Leonzio de stad door de reuzenslang een harpoen in de bek te werpen, maar raakt zelf zwaar gewond door een aanslag die op hetzelfde moment op zijn leven wordt gedaan. Op zijn sterfbed spreekt hij de wens uit dat de beren zich ontdoen van alle materiële zaken, alles wat menselijk is en terug gaan naar de bergen waar zij vandaan kwamen om weer een normaal berenleven te leiden. Die wens wordt ingewilligd en het hele verhaal over de bereninvasie raakt langzaam in de vergetelheid.

De boek begint met een introductie van alle personages, met hier en daar als grapje eentje die helemaal niet in het verhaal voorkomt. Het verhaal in ouderwetse moeilijke zinnen, is geen makkelijke om te lezen. Is het überhaupt een boek voor kinderen? Op het titelblad staat voor kinderen van 9 tot 99 jaar. Het is in ieder geval aan de bibliotheken aangeboden zowel voor de jeugd- als de volwassenencollectie. Het is voor zowel kinderen als volwassenen inderdaad een aanrader, maar bij kinderen toch echt wel voor de ervaren lezer (ook bij voorlezen) die ook wat geduld en concentratievermogen heeft. Ik heb het geprobeerd voor te lezen aan mijn dochter, die overigens houdt van lezen en voorgelezen worden, maar bij de personages raakte ze al de weg kwijt. En daarna bleef er een terugkerend ‘Ik snap er niks van’ komen. Mijn dochter staat niet bekend om haar concentratievermogen. Wellicht was het gelukt als ik de personages en Het Schouwtoneel had overgeslagen. We zullen het nooit weten. Ik heb het boek omgeruild voor John Boyne, en ‘Ik snap er niks van’ veranderde snel ‘Ik vind het zo zielig’. Daarover later meer.

Zelf heb ik het uitgelezen en ervan genoten. Het deed mij ook nog denken aan de boeken die mijn vader mij en mijn broers vroeger voorlas.  Dat klopt ook met de tijd van uitgave: maar vader las volgens mij ook vooral boeken uit zijn eigen jeugd voor.  Is het daarmee ouderwets? Ik vind van niet, niet op een negatieve manier in ieder geval. Maar oordeel vooral zelf: lees het of lees het voor. Alleen in dat laatste geval zou ik aanraden met hoofdstuk 1 te beginnen en de personagebeschrijving er eventueel bij te zoeken op het moment dat de personages in het verhaal opduiken.

Vertaald door: Renata Vos